Γράφει η Ευφροσύνη (Έφη) Φράγκου, ακαδημαϊκή υπεύθυνη του προγράμματος «Εκπαίδευση στη Διδασκαλία των Ξένων Γλωσσών στην Προσχολική Ηλικία»

Στην Ελλάδα, η προσχολική αγωγή ξεκινά επίσημα στην ηλικία των τεσσάρων ετών (Ν. 4521/2018). Η προσχολική φροντίδα και εκπαίδευση είναι πολυεπίπεδη, καθώς λειτουργεί ενεργητικά, διαγνωστικά, παρεμβατικά και διορθωτικά: αποσκοπεί, κατά την Unesco, στην ολιστική ανάπτυξη των κοινωνικών, συναισθηματικών, γνωσιακών και σωματικών αναγκών του παιδιού και δεν προσβλέπει στο να ‘φτιάξει’, απλά, τον «χρήσιμο ενήλικα» του μέλλοντος αλλά τον ολοκληρωμένο, συγκροτημένο, ισορροπημένο και ευτυχισμένο άνθρωπο του αύριο.

Αγγλικά στον Παιδικό Σταθμό και το Νηπιαγωγείο;

Αξίες όπως η ανεκτικότητα, η ετερότητα, η δικαιοσύνη, η ίση μεταχείριση, η αποδοχή του άλλου εκφράζονται με πολλούς τρόπους, αλλά κυρίως μέσα από τις γλώσσες. Η αναγκαιότητα της επικοινωνίας, της έκφρασης, της διάχυσης της πληροφορίας και της γνώσης, της διαπραγμάτευσης, του επιχειρείν αλλά και του κατακτάσθαι ανέδειξαν, ανά τους αιώνες, και μία διαφορετική γλώσσα κοινής επικοινωνίας (από την Αραμαϊκή στην Αρχαία Ελληνική και την Λατινική, στα Γαλλικά, κ.ο.κ.). Η Αγγλική είναι η νέα lingua franca.

Αυτή η οικουμενικότητα της Αγγλικής συχνά φοβίζει τα πλέον συντηρητικά γλωσσικά στοιχεία μιας κοινωνίας, παράγοντας ένα αφήγημα εθνικιστικό αλλά και εσωστρεφές ταυτοχρόνως. Ένας τέτοιος λόγος παραβλέπει, ωστόσο, ότι σε έναν πλανήτη διασυνδεδεμένο, όπου οι φυσικές αποστάσεις εκμηδενίζονται από την ψηφιακή τεχνολογία και την εικονική πραγματικότητα και όπου ο κάθε πολίτης έχει, δυνητικά, τη δυνατότητα διεύρυνσης του επικοινωνιακού του ορίζοντα, η ύπαρξη μίας γλώσσας, της οποίας το πραγματικό και φαντασιακό πρίσμα διογκώνονται από τα δισεκατομμύρια των χρηστών που τη χρησιμοποιούν, την προφέρουν και εκφέρουν καθημερινά, δεν μπορεί παρά να εμπλουτίσει τόσο τη γλώσσα, όσο και τα εκφραστικά της μέσα και τους επικοινωνιακούς μας ορίζοντες.

Γιατί, λοιπόν, να ασχοληθεί κανείς με τη διδασκαλία της Αγγλικής στην προσχολική ηλικία;

Η απάντηση θα αποκαλυφθεί στο τέρμα της διαφορετικής, γεμάτης προκλήσεις και εκπλήξεις διαδρομής που σας καλούμε να ακολουθήσετε παρακολουθώντας αυτό το πρόγραμμα.

Ας αναλογιστούμε μερικά μόνο από τα στοιχεία που θα ανακαλύψουμε μαζί, όπως το ότι:

• τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας αφομοιώνουν γνώσεις με μία μοναδική ικανότητα πρόσληψης και με ταχύτητα που δεν παύει να μας εκπλήσσει
• η δεκτικότητα των μικρών παιδιών στη διαφορετικότητα είναι κάτι που πρέπει να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί εάν πραγματικά θέλουμε να ζούμε σε ένα κόσμο ειρηνικό και αρμονικό
• τα παιδιά μας οφείλουν να μπορούν να επικοινωνούν με κώδικες (λεκτικούς ή άλλους) που τούς επιτρέπουν να έχουν μια σφαιρική αντίληψη των πραγμάτων και τούτο επιτυγχάνεται μέσα από τις ξένες γλώσσες και δη την Αγγλική
• η διδασκαλία της Αγγλικής στην προσχολική ηλικία δεν αποτελεί πολυτέλεια αλλά ζωτικής σημασίας ανάγκη μέσα από την οποία τίθενται τα θεμέλια για την ανάπτυξη και εξέλιξη σημαντικών δεξιοτήτων
• η κατάκτηση της Αγγλικής από τόσο νωρίς βασίζεται στις αρχές της ανθρωπιστικής εκπαίδευσης και αυτό γιατί αναγνωρίζει τη δυνατότητα στον ‘άλλο’ να μπορεί να εκφράζεται, παρέχοντάς του το αναγκαίο μέσο, να ακούγεται η φωνή του και να γίνεται κατανοητός^. αλλά, κυρίως, παρέχει στον χρήστη την επιλογή της εναλλακτικής και πολλαπλής θέασης των πραγμάτων, της σύγκρισης, της σύγκλησης και της απόρριψης μέσα από την πολυφωνία και των πλουραλισμό.

Στον πλανήτη αυτό δεν είμαστε μόνοι μας, δεν αποτελούμε το κέντρο του κόσμου. Είμαστε πολλοί και διαφορετικοί και μαζί αντιπροσωπεύουμε ‘a force to reckon with’. Ελάτε μαζί μας για να ανακαλύψουμε όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα.